Türkiye, 6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki yıkıcı depremler ile sarsıldı. Asrın felaketi olarak nitelenen bu olaylar, Kahramanmaraş başta olmak üzere 11 ili etkiledi ve 53 bin 537 can kaybına, 107 bin 213 yaralıya neden oldu. 120 bin kilometrekarelik bir alanda 14 milyon vatandaş doğrudan etkilendi. Felaketin ardından 93 ülkeden arama kurtarma ekipleri Türkiye'ye destek verdi. Devlet, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları büyük bir seferberlik göstererek afetzedelere yardım ulaştırmak için yoğun bir çalışma yürüttü. 7 gün süreyle milli yas ilan edilirken, deprem bölgelerinde olağanüstü hal (OHAL) kararı alındı. Bu zorlu süreçte, 650 bin personel görev alarak arama kurtarma çalışmalarından barınma ihtiyaçlarının karşılanmasına kadar geniş kapsamlı müdahalelerde bulundu.

Depremin Maddi Yükü ve İmar Çalışmaları

Depremlerde 38 bin 901 bina yıkıldı. Yıkılan binaların enkaz kaldırma ve arama kurtarma çalışmaları kapsamlı bir şekilde yürütüldü. Bölgenin yeniden inşası için bugüne kadar 2,6 trilyon lirayı (75 milyar dolar) aşan yatırım yapıldı. 2025 yılı bütçesinde ise felaketin izlerini tamamen silmek için 584 milyar lira kaynak ayrıldı. TOKİ başta olmak üzere çeşitli kuruluşlar tarafından yürütülen konut inşaatı hızla devam ediyor. 201 bininci konutun anahtar teslimi yapıldığı ve yıl sonuna kadar 452 bin 983 bağımsız bölümün teslim edilmesinin hedeflendiği belirtildi. Ekonomi, sanayi, ticaret, tarım, altyapı ve sosyal projelerde bölgenin yeniden ayağa kaldırılması için yoğun çaba sarf ediliyor.

Yerinde Dönüşüm Projesi ve Destekler

Depremzedelere ev ve iş yerlerini kendileri yaptırmak istemeleri durumunda "Yerinde Dönüşüm Projesi" kapsamında destek veriliyor. Bu proje kapsamında 2 yıl geri ödemesiz, 10 yıl vadeli ve faizsiz kredi ve hibe imkanları sunuluyor. Konutlara 750 bin lira hibe, 750 bin lira kredi ve 40 bin lira proje desteği sağlanırken, iş yerleri için 400 bin lira hibe, 400 bin lira kredi ve 40 bin lira proje desteği veriliyor. Ahırlı konutlar için ise 750 bin lira hibe, 1 milyon lira kredi ve 40 bin lira proje desteği sağlanıyor. Bugüne kadar 23 milyar lira hibe ve kredi desteği verilirken, altyapı hizmetleri için de 65 milyar lira hibe desteği aktarıldı. Proje, "Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi" ilan edilen 18 şehri kapsıyor.

Deprem Bölgesinin Yeniden İnşası Süreçleri

Deprem bölgesinde konutların yüzde 45'inin hak sahiplerine teslim edildiği açıklandı. İllere göre teslim edilen konut sayıları ve yıl sonuna kadar teslim edilmesi hedeflenen konut sayıları ayrıntılı bir şekilde kamuoyu ile paylaşıldı. Bu sayılar, Hatay, Malatya, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Osmaniye, Adana, Diyarbakır, Elazığ, Kilis ve Şanlıurfa illerini kapsamaktadır. AFAD ve diğer ilgili kurumlar, depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşası ve normal hayata dönüşü için çalışmalarına devam etmektedir. İnşaat süreçleri, yerel yönetimler ve vatandaşlarla iş birliği içerisinde yürütülmektedir. Bu süreçlerin şeffaflığı ve hesap verebilirliği, depremden etkilenenlerin güvenini sağlamak için oldukça önemlidir.